آیا می‌دانستید که بسیاری از صاحبان خانه و کسب‌وکار، بیمه آتش‌سوزی را بدون شناخت دقیق از پوشش‌ها و شرایط خاص آن خریداری می‌کنند و در زمان حادثه نمی‌توانند خسارت خود را دریافت کنند؟ در این مطلب از گلدبیمه قصد داریم به شما کمک کنیم تا با شناخت دقیق‌تر از شرایط، پوشش‌های اضافی، و نکات مهم بیمه آتش‌سوزی، انتخابی هوشمندانه داشته باشید. مطالعه این راهنما به شما کمک می‌کند که از اشتباهات رایج پرهیز کرده و بیمه‌نامه‌ای مناسب و متناسب با نیازهای واقعی خود تهیه کنید.
اگر می‌خواهید به درستی بدانید که چگونه از اموال و دارایی‌هایتان در برابر خسارت‌های غیرمنتظره محافظت کنید و با اطمینان کامل در زمان خسارت از پوشش‌های خود بهره‌مند شوید، این مقاله را از دست ندهید.

به‌طور میانگین هر ساله در اخبار و روزنامه‌های حوادث مشاهده می‌شود که حادثه آتش‌سوزی رخ داده است. برای جبران خسارت‌های ناشی از این حوادث، داشتن پشتوانه‌ای مالی ضروری است تا از نگرانی‌ها و دغدغه‌های افراد کاسته شود. خرید بیمه آتش‌سوزی می‌تواند گامی موثر و هوشمندانه در این راستا باشد.
اگرچه انتخاب بهترین بیمه‌نامه همواره با چالش‌هایی همراه است، لازم است پیش از خرید هر بیمه‌نامه‌ای به شرایط و پوشش‌های آن توجه شود. هدف این مطلب، بیان مزایا و پوشش‌های بیمه‌نامه آتش‌سوزی است تا با آگاهی از این موارد بتوانید بهترین انتخاب ممکن را داشته باشید.

با توجه به آمارهای موجود، روزانه بیش از ۵۰ حادثه آتش‌سوزی در کشور رخ می‌دهد و اهمیت بیمه آتش‌سوزی به دلیل این آمار روزبه‌روز افزایش می‌یابد. حوادثی مانند آتش‌سوزی علاوه بر خسارت‌های جانی دردناک، زیان‌های مالی فراوانی نیز بر افراد تحمیل می‌کنند.

بیمه آتش‌سوزی چیست؟

بیمه آتش‌سوزی یکی از انواع بیمه‌نامه‌های اموال است که پوشش‌دهی خسارت‌های مالی ناشی از آتش‌سوزی را بر عهده دارد. در این بیمه‌نامه، شرکت بیمه‌گر متعهد می‌شود که با دریافت حق بیمه، زیان‌های مالی واردشده به اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول بیمه‌گذار را تا سقف تعهداتش جبران نماید.

پوشش‌های بیمه آتش‌سوزی

بیمه آتش‌سوزی، مشابه سایر بیمه‌نامه‌ها، یک قرارداد دو طرفه بین شرکت بیمه و بیمه‌گذار است. در این قرارداد، بیمه‌گر با دریافت حق بیمه از بیمه‌گذار، موظف به پرداخت غرامت و جبران خسارت تا سقف تعیین‌شده در بیمه‌نامه است. لازم به یادآوری است که این بیمه‌نامه تعهدی در قبال خسارت‌های جانی ندارد و تنها خسارت‌های مالی را جبران می‌کند.

اهمیت بیمه آتش‌سوزی در زمانی آشکار می‌شود که بدانیم این بیمه شامل چه پوشش‌ها و خدماتی است. پوشش‌های این بیمه در دو دسته خطرات اصلی و خطرات فرعی (اضافی) قرار می‌گیرند که در ادامه به شرح آنها می‌پردازیم.

پوشش‌های اصلی بیمه آتش‌سوزی

پوشش‌های اصلی بیمه آتش‌سوزی شامل خسارت‌های اساسی و ضروری در این بیمه‌نامه می‌باشند، که عبارتند از:

• آتش: هر ماده‌ای که با اکسیژن ترکیب و تولید شعله کند، در دسته‌بندی آتش قرار می‌گیرد و معمولاً منشاء اصلی حوادث آتش‌سوزی از این مورد است.
• صاعقه: صاعقه بر اثر تخلیه الکتریکی بین دو ابر یا بین ابر و زمین رخ می‌دهد و یکی از پوشش‌های اصلی بیمه آتش‌سوزی به شمار می‌رود.
• انفجار: در صورتی که انفجاری به‌واسطه آزاد شدن ناگهانی انرژی گاز یا بخار ایجاد شود و خسارتی به وجود آورد، در دسته انفجار قرار گرفته و تحت پوشش بیمه آتش‌سوزی قرار دارد. البته هر نوع انفجاری مشمول پوشش نمی‌شود؛ به‌عنوان مثال، انفجار هسته‌ای جزو موارد تحت پوشش این بیمه‌نامه نیست.

پوشش‌های اضافی بیمه آتش‌سوزی

همان‌طور که اشاره شد، بسیاری از حوادث و آسیب‌های مرتبط با آتش‌سوزی تحت این بیمه‌نامه قرار می‌گیرند، اما برخی از این پوشش‌ها به‌عنوان پوشش‌های اضافی شناخته می‌شوند. خرید این پوشش‌ها با پرداخت حق بیمه بیشتر امکان‌پذیر است. این پوشش‌های اضافی شامل موارد زیر می‌شوند:

• پوشش زلزله و آتشفشان: در صورت وقوع حوادث طبیعی مانند زلزله، بیمه زلزله براساس نوع سازه، مصالح، و موقعیت جغرافیایی مورد بیمه تعیین می‌شود.
• بیمه سیل و طغیان آب دریا یا رودخانه
• ضایعات ناشی از برف و باران: اگر آب از طریق ناودان‌ها، بام یا انسداد لوله‌ها وارد محل مورد بیمه شود، تحت این پوشش قرار می‌گیرد.
• پوشش طوفان و گردباد
• پوشش سقوط هواپیما یا قطعات آن
• شکست شیشه ساختمان در اثر برخورد جسم خارجی
• ترکیدگی لوله آب، تانکرها، و سیستم‌های فاضلاب دستگاه‌های آبرسانی
• هزینه برداشت و پاکسازی ضایعات ناشی از حوادث: این پوشش، هزینه‌های پاکسازی و حذف ضایعات را پس از حوادث تحت پوشش، جبران می‌کند.
• سرقت در صورت شکست حرز (بیمه سرقت منزل): در صورت نقض حرز و سرقت، خسارت‌های مربوطه تحت پوشش قرار می‌گیرند.
• انفجار ظروف تحت فشار صنعتی
• پوشش ریزش کوه و سقوط بهمن
• ریزش سقف ناشی از بارش برف سنگین
• نشست و رانش زمین: این مورد نیاز به بررسی کارشناسی دارد.
• برخورد جسم خارجی به ساختمان

این پوشش‌های اضافی، در واقع شرایط خصوصی بیمه آتش‌سوزی به شمار می‌آیند و بیمه‌گذار می‌تواند براساس نیاز خود آنها را انتخاب کند. یکی از پرطرفدارترین و پرفروش‌ترین پوشش‌های بیمه آتش‌سوزی، پوشش زلزله است.

نکته مهم: استثناهای بیمه آتش‌سوزی

لازم به ذکر است که حوادث مرتبط با آسانسور تحت پوشش بیمه آتش‌سوزی قرار نمی‌گیرند. برای جبران خسارات ناشی از حوادث آسانسور، باید بیمه جداگانه‌ای به نام بیمه آسانسور تهیه شود.

پوشش نوسانات برق در بیمه آتش‌سوزی

در حال حاضر، بیمه آتش‌سوزی شامل پوشش نوسانات برق برای ساختمان‌های مسکونی و غیرمسکونی نمی‌شود. با توجه به افزایش قطعی برق در سال‌های اخیر، به‌ویژه در فصل تابستان، حفظ و محافظت از لوازم برقی اهمیت بسیاری دارد.

برای جبران خسارات ناشی از نوسانات برق، شرکت توانیر بیمه‌ای به نام بیمه نوسانات برق ارائه داده است که از این نوع خسارت‌ها پشتیبانی می‌کند. این بیمه اجباری است و حق بیمه آن در قبض‌های برق لحاظ می‌شود، بنابراین همه شهروندان تحت پوشش آن قرار دارند. در صورتی که نوسانات برق (که باید منشأ آن از شرکت توزیع برق باشد) باعث خسارت به وسایل برقی شما شود، می‌توانید از طریق نشانی اینترنتی [https://bime.tavanir.org.ir/] برای دریافت خسارت اقدام کنید.

انواع اموال بیمه‌شده در بیمه آتش‌سوزی

بیمه آتش‌سوزی، با توجه به قراردادی که بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار منعقد می‌شود، مکان‌های مختلفی را تحت پوشش قرار می‌دهد. این مکان‌ها به‌طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• ساختمان مسکونی
• ساختمان‌های صنعتی: شامل تأسیسات، ماشین‌آلات، و کارخانه‌ها.
• ساختمان‌های غیرصنعتی: شامل واحدهای تجاری، اداری، رفاهی، آموزشی، خدماتی و انبارها. این دسته، علاوه بر واحدهای تجاری و اداری، انبارها و کالاهای موجود در آن‌ها را نیز پوشش می‌دهد. همچنین، ارزش دکوراسیون این واحدها نیز می‌تواند تحت این بیمه‌نامه قرار گیرد.

علاوه بر این، بیمه آتش‌سوزی شامل دسته‌های دیگری از جمله بیمه آتش‌سوزی شناور و بیمه آتش‌سوزی مرهوناتی نیز می‌شود که براساس نیازهای خاص و شرایط ویژه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اموالی که تحت پوشش بیمه آتش‌سوزی نیستند

برخی اموال و شرایط خاص از پوشش بیمه آتش‌سوزی مستثنا هستند. استثنائات بیمه آتش‌سوزی به شرح زیر است:
اوراق بهادار
– طلا، مسکوکات و فلزات قیمتی
– نسخه‌های خطی و تاریخی
– آثار هنری
– موارد ناشی از جنگ و شورش داخلی
– هزینه‌های بازسازی و جمع‌آوری اطلاعات
– امواج صوتی و مواد رادیواکتیو
– خسارت‌های ناشی از آتش‌فشان
– خسارت‌های ناشی از نفوذ حشرات و حیوانات موذی
– استهلاک

نکته: در صورتی که آتش‌سوزی به عمد صورت گیرد و این امر مشخص شود، شرکت بیمه هیچ خسارتی پرداخت نخواهد کرد و این اقدام از نظر قانونی نیز تخلف محسوب می‌شود.

بیمه آتش‌سوزی طرح جامع اصناف

بیمه‌نامه طرح جامع اصناف، در دسته بیمه‌های آتش‌سوزی قرار نمی‌گیرد؛ بلکه این بیمه‌نامه ویژه، با توجه به نیازهای واحدهای تجاری و صنفی طراحی شده است. براساس این طرح، واحدهای صنفی می‌توانند با پرداخت حق بیمه از مزایای خاصی بهره‌مند شوند. این بیمه خسارات واردشده به ساختمان، اثاثیه و تجهیزات واحد صنفی را به دلایلی نظیر آتش‌سوزی، انفجار، صاعقه و زلزله جبران می‌کند. علاوه بر این، پوشش‌هایی مانند جبران مسئولیت مالی در برابر همسایگان، پاکسازی محل حادثه و جبران وقفه در فعالیت نیز از مزایای این طرح است.

آیا بیمه آتش‌سوزی ماشین در دسته بیمه‌های آتش‌سوزی قرار می‌گیرد؟

خیر؛ بیمه آتش‌سوزی ماشین بخشی از پوشش‌های بیمه بدنه خودرو محسوب می‌شود. این بیمه‌نامه، علاوه بر پوشش‌هایی مانند سرقت، حادثه و حوادث طبیعی، خسارات ناشی از آتش‌سوزی خودرو را نیز جبران می‌کند. هزینه بیمه آتش‌سوزی خودرو یا همان بیمه بدنه، نسبت به بیمه آتش‌سوزی منازل بالاتر است.

مزایای استفاده از بیمه آتش‌سوزی

بیمه‌نامه آتش‌سوزی، همانند سایر بیمه‌نامه‌ها، به‌عنوان پشتوانه‌ای در زمان بروز حادثه عمل کرده و خسارت‌های واردشده به اموال را جبران می‌کند. برخی از مزایای این بیمه‌نامه عبارتند از:

• جبران خسارت‌های کلی و جزئی: جبران خسارات وارده به ساختمان بیمه‌شده به دلیل خطرهای تحت پوشش.
• پوشش هزینه‌های جلوگیری از توسعه خسارت: جبران هزینه‌هایی که برای جلوگیری از گسترش خسارت انجام می‌شود.
• بازدید رایگان و کارشناسی تخصصی: بازدید رایگان از مکان‌های بیمه‌شده همراه با کارشناسی تخصصی برای کاهش و پیشگیری از بروز حوادث.

نحوه محاسبه هزینه بیمه آتش‌سوزی

قیمت بیمه آتش‌سوزی با توجه به عوامل مختلف و انتخاب پوشش‌های گوناگون توسط بیمه‌گذار تعیین می‌شود. عوامل مؤثر در محاسبه قیمت این بیمه‌نامه عبارتند از:

– ارزش ساختمان
– ارزش اثاثیه و اموال مورد بیمه
– خطرات اضافی و پوشش‌های فرعی
– شرایط بیمه‌نامه
– امکانات اطفای حریق
– تخفیف‌های موجود
– سطح ریسک بیمه‌گذار
– میزان فرانشیز بیمه
– سن بنا
– نوع سازه
– متراژ ساختمان

این عوامل به‌طور کلی هزینه بیمه آتش‌سوزی را تعیین کرده و شرایط بیمه‌گذار برای دریافت پوشش مناسب را مشخص می‌کنند.

انواع شرایط بیمه‌نامه آتش‌سوزی

در بیمه‌نامه آتش‌سوزی، علاوه بر پوشش خسارت‌های مستقیم ناشی از آتش‌سوزی، برخی خسارت‌های غیرمستقیم نیز تحت پوشش قرار می‌گیرند که شامل موارد زیر می‌شوند:

– نشت
– دود
– خاکستر
– آب
– مواد شیمیایی آتش‌نشانی
– خرابی مورد بیمه

شرکت‌های بیمه، بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی را به چند شکل مختلف ارائه می‌دهند. مهم‌ترین انواع بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی در ایران عبارتند از:

۱. بیمه‌نامه با سرمایه ثابت

این نوع بیمه‌نامه که به‌عنوان حد غرامت نیز شناخته می‌شود، به این معناست که در زمان عقد قرارداد، بیمه‌گذار ارزش لوازم منزل و سازه را تعیین می‌کند. در صورت وقوع حادثه، شرکت بیمه براساس سقف توافق‌شده، خسارت را پرداخت می‌کند. همچنین، اگر بیمه‌نامه با مبلغی کمتر از ارزش واقعی مورد بیمه صادر شده باشد، شرکت بیمه فقط به نسبت مبلغ بیمه به ارزش واقعی، خسارت را پرداخت خواهد کرد. در خصوص سن بنا، این بیمه‌نامه تأثیری بر قیمت آسانسور ندارد، اما برای ساختمان‌های قدیمی بهتر است از قبل استعلام گرفته شود.

۲. بیمه‌نامه با شرایط توافقی

این بیمه‌نامه با توجه به سرمایه‌ای که میان بیمه‌گذار و بیمه‌گر توافق شده، صادر می‌شود. براساس این توافق، میزان سرمایه و شرایط بیمه‌نامه به‌عنوان معیار پرداخت خسارت در نظر گرفته می‌شود.

۳. بیمه‌نامه با شرایط اظهارنامه‌ای یا بیمه‌نامه شناور

بیمه‌نامه با شرایط شناور معمولاً برای انبارها استفاده می‌شود. در این نوع، سقف سرمایه‌ای به‌عنوان حداکثر سرمایه برای پرداخت خسارت تعیین می‌شود که معمولاً توسط بیمه‌گذار مشخص می‌گردد. در این بیمه‌نامه‌ها، لازم است که اظهارنامه‌ها به موقع و با دقت ارسال شوند. پرداخت خسارت در بیمه‌نامه با شرایط اظهارنامه‌ای، براساس آخرین اظهارنامه یا ارزش موجودی اولیه در بیمه‌نامه صورت می‌گیرد.

۴. بیمه‌نامه با شرایط جایگزینی و بازسازی

این بیمه‌نامه، اثرات تورم و نوسانات بازار را در پرداخت خسارت در نظر می‌گیرد. در صورتی که افزایش قیمت ساختمان یا ماشین‌آلات به قدری باشد که بیمه‌گذار قادر به جبران و جایگزینی آن‌ها نباشد، شرکت بیمه موظف است خسارت را به نرخ روز پرداخت کند. این نوع بیمه‌نامه برای ساختمان‌ها و ماشین‌آلات صنعتی کاربرد دارد و شامل موجودی انبارها نمی‌شود.

۵. بیمه‌نامه فرست لاست (اولین آتش‌سوزی یا اولین خسارت)

این نوع بیمه‌نامه زمانی استفاده می‌شود که بیمه‌گذار اطمینان دارد در صورت بروز حادثه، کل مورد بیمه از بین نخواهد رفت یا اموال بیمه‌شده در مناطق مختلف پراکنده هستند و تنها بخشی از آن‌ها ممکن است دچار خسارت شود. همچنین، در مواردی که امکان محاسبه کل سرمایه مورد بیمه وجود ندارد، مانند انبارهای عمومی، از این نوع بیمه‌نامه استفاده می‌شود.

استفاده از تخفیف‌های بیمه‌ای در بیمه آتش‌سوزی

برای فرهنگ‌سازی و تشویق افراد به خرید بیمه‌نامه آتش‌سوزی، شرکت‌های بیمه‌ای تخفیفاتی را برای بیمه‌گذاران در نظر گرفته‌اند. این تخفیف‌ها به شرح زیر هستند:
• تخفیف‌های مناسبتی: تخفیف‌های ویژه در مناسبت‌های مختلف.
• تخفیف بیمه عمر: در صورت داشتن بیمه عمر از همان شرکت، تخفیف ویژه‌ای برای بیمه آتش‌سوزی در نظر گرفته می‌شود.
• تخفیف حساب بلندمدت: دارندگان حساب‌های بلندمدت می‌توانند از این تخفیف بهره‌مند شوند.
• تخفیف‌های گروهی: برای خرید گروهی بیمه‌نامه آتش‌سوزی.

میزان ریسک در بیمه آتش‌سوزی

میزان ریسک از عوامل مهم در قیمت‌گذاری بیمه‌نامه و انتخاب پوشش‌های بیمه‌ای است. در موارد با ریسک بالا، شرکت‌های بیمه‌ای حق بیمه بیشتری مطالبه می‌کنند و برخی پوشش‌ها را حتی ارائه نمی‌کنند. دو نوع ریسک اصلی وجود دارد:
• ریسک مورد بیمه: شرایط و ویژگی‌های خود مورد بیمه، مانند انبار مواد قابل اشتعال که ریسک بالاتری نسبت به انبار مواد اولیه پوشاک دارد.
• ریسک محل قرارگیری مورد بیمه: تأثیر شرایط محیطی بر میزان ریسک، مثلاً در مناطق با تراکم جمعیت بالا، مثل بازار تهران، که ریسک و در نتیجه حق بیمه بیشتری دارند.
ارزیابی ریسک توسط کارشناس بیمه انجام شده و قیمت‌گذاری بیمه‌نامه بر این اساس تعیین می‌شود.

قانون جدید بیمه آتش‌سوزی: اجباری برای همه

در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹، قانونی توسط مجلس تصویب شد که ثبت‌نام بیمه آتش‌سوزی برای تمامی خانه‌های مسکونی که قبض برق برایشان صادر می‌شود، اجباری است. این قانون که ابتدا در سال ۱۳۹۱ تصویب شده بود، با هدف حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه در برابر حوادث طبیعی و آتش‌سوزی مجدداً پیگیری شد.
این قانون به دلیل افزایش وقوع سیل و زلزله در کشور اجرا شده و می‌تواند در صورت وقوع حادثه، کمک مؤثری به اقشار ضعیف جامعه باشد که معمولاً از بیمه برخوردار نیستند.

سوالات متداول بیمه آتش‌سوزی

1. آیا امکان خریداری بیمه فقط برای پوشش زلزله وجود دارد؟
خیر، پوشش زلزله به‌عنوان یک خطر اضافی در بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی محسوب می‌شود و نمی‌توان آن را به تفکیک از خطرات اصلی به صورت مستقل خریداری کرد.

2. در انبارهایی با موجودی متغیر، چگونه می‌توان تغییرات سرمایه را بیمه کرد؟
برای انبارهایی با موجودی متغیر می‌توان از بیمه‌نامه با شرایط اظهارنامه‌ای (شناور) استفاده کرد. در این نوع بیمه‌نامه، بیمه‌گذار در پایان هر ماه موجودی ماه گذشته را به‌صورت کتبی به بیمه‌گر اعلام می‌کند. در صورت افزایش سرمایه، الحاقیه اضافی صادر و حق بیمه متناسب دریافت می‌شود.

3. آیا انتقال بیمه‌نامه آتش‌سوزی امکان‌پذیر است؟
بله، تغییر محل مورد بیمه در بیمه‌نامه آتش‌سوزی با صدور الحاقیه قابل انجام است. این انتقال با بازدید و تایید کارشناس بیمه‌گر از محل جدید امکان‌پذیر می‌شود و در صورت تایید، الحاقیه جهت انتقال صادر خواهد شد.

4. نحوه محاسبه حق بیمه در بیمه‌نامه آتش‌سوزی چگونه است؟
حق بیمه با توجه به میزان ریسک اموال تعیین می‌شود. عواملی مانند ارزش بنا، ارزش لوازم، مشخصات ساختمان و منطقه‌ای که اموال در آن قرار دارند، همگی در قیمت بیمه‌نامه آتش‌سوزی تأثیرگذار هستند.

5. آیا بیمه شخص ثالث شامل پوشش آتش‌سوزی خودرو می‌شود؟
خیر، بیمه شخص ثالث شامل پوشش آتش‌سوزی خودرو نمی‌شود. برای دریافت این پوشش، باید بیمه بدنه خودرو را خریداری کنید.

خرید بیمه آتش‌سوزی بدون مشاوره تخصصی ممکن است به انتخابی نادرست و در نهایت، عدم دریافت خسارت منجر شود. بسیاری از افراد، بدون آگاهی کافی از کلوزها و بندهای بیمه‌نامه آتش‌سوزی، پوشش‌های بیمه‌ای را تهیه می‌کنند و در زمان بروز خسارت، به دلیل نبود پوشش کافی یا عدم انطباق شرایط، از دریافت خسارت محروم می‌مانند.

مشاوران متخصص گلدبیمه با تسلط بر تمامی کلوزها و بندهای بیمه‌نامه‌ها می‌توانند بهترین انتخاب و ترکیب پوشش‌ها را متناسب با نیاز و شرایط شما ارائه دهند. بنابراین، بهره‌گیری از مشاوره حرفه‌ای گلدبیمه می‌تواند تضمینی برای آرامش و امنیت بیشتر شما در مواجهه با خسارات احتمالی باشد.